یکی از رایجترین بیمارها و مشکلاتی که میتواند زمینه ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی، نارساییهای کلیوی، سکته مغزی و حملههای قلبی را فراهم کند، فشار خون بالا است. بر اساس آمار بدست آمده مشخص شده است که بیش از 30 درصد افراد بزرگسال دنیا به فشار خون بالا مبتلا هستند. این درصد بالای ابتلا به فشار خون بالا نشان میدهد که این بیماری تا چه اندازه به ما نزدیک است و باید در جوانی به فکر این بیماری بود تا در سنین بالا از خطر آن در امان بمانیم.
دانستن عوامل ایجاد فشار خون بالا و پیشگیری از آن بهترین راه برای پیشکیری و حتی درمان فشار خون بالا است. در این مقاله قصد داریم تا در خصوص فشار خون بالا بهطور کامل صحبت کنیم و شما را با عوامل، خطرات و درمان فشار خون بالا آشنا کنیم. اگر مایل هستید تا با صفر تا صد فشار خون بالا آشنا شوید تا انتهای این مقاله در کنار ما باشید.
فشار خون نیرویی است که از طرف خون به دیواره رگها وارد میشود و این خون از طرف قلب داخل شریانها میگردد. به کمک این فشار است که خون به تمام نقاط بدن و اندامها میرسد. افزایش فشار خون که فشار خون بالا یا هایپرتنشن نیز نامیده میشود، بیماری خطرناکی است؛ زیرا قلب با فشار بیشتری کار میکند که این در دراز مدت باعث خستگی آن و باعث سخت شدن جداره رگها یا آترواسکلروز شده و موجب نارسایی قلبی و ارگانهای دیگر میشود.
فشار خون نرمال ۸۰/۱۲۰ است که کمتر از آن بهعنوان فشار پایین و بالاتر از۱۲۰/۱۸۰ بعنوان فشار بالا در نظر گرفته میشود. در این مطلب از ابوفاضل شاهین شهر علل افزایش فشار خون و همچنین فشار خون پایین و عوارض هریک را آوردهایم؛ پس تا پایان این مطلب با ما همراه باشید
فشار خون بالا چیست؟
قبل از هر توضیحی باید بدانید که فشار خون بالا چیست؟ فشار خون یکی از مهمترین علائم حیاتی انسانها به شما میرود و تنها افرادی که در قید حیات نیستند، دارای فشار خون صفر هستند. به زبان ساده میتوان فشار خون را اینگونه تعریف کرد: نیروی که از طرف خون پمپاژ شده توسط قلب به دیواره رگها وارد میشود. افزایش و کاهش فشار خون یک بیماری و مشکل بسیار خطرناک است.
فشار خون بالا باعث میشود تا قلب با فشار و سختی بیشتری کار کند. این مشکل (فشار خون بالا) باعث ضخیم شدن دیواره رگها نیز میشود که در طولانی مدت باعث به وجود آمدن نارساییهای قلبی در بیمار میشود.
فشار خون بر اساس مقدار و درجه خطری که برای افراد دارد به چند دسته تقسیم میشوند:
1. زمانیکه فشار خون پایینتر از 120/80 میلیمتر جیوه باشد، فشار خون نرمال اعلام میشود. البته پایین بودن فشار خون نیز خطرات بسیار زیادی دارد که در یک مقاله دیگر به فشار خون پایین و راههای درمان آن خواهیم پرداخت.
2. اگر فشار خون شما بین 130 – 120 / 89-80 میلیمتر جیوه باشد، شما در معرض فشار خون بالا هستید و به اصطلاح به آن مرز فشار خون بالا یا قبل از ابتلا به فشار خون میگویند.
3. در صورتیکه فشار خون شما بین 159-140/99-90 میلیمتر جیوه باشد، شما دچار فشار خون خفیف هستید و احتمالاً نیاز به درمان دارویی خواهید داشت.
4. در صورتیکه فشار خون شما بین 179-160/109-100 میلیمتر جیوه باشد، شما دچار فشار خون متوسط هستید و احتمالاً نیاز به درمان دارویی خواهید داشت.
5. در صورتیکه فشار خون شما بالاتر از 180-110 میلیمتر جیوه باشد، شما دچار فشار خون شدید هستید و نیاز به درمان دارویی خواهید داشت.
عواملی که باعث به وجود آمدن فشار خون بالا هستند، کدام است؟
بر اساس تحقیقات انجام شده چندین عامل وجود دارد که در افزایش فشار خون نقش مستقیم دارند:
1. مصرف دخانیات و کشیدن سیگار در افزایش فشار خون شما نقش بسیار زیادی خواهد داشت. اگر سیگار میکشید و فشار خون ندارید، هر چه زودتر آن را کنار بگذارید چرا که با استعمال سیگار به زودی زود دچار فشار خون بالا خواهید شد. با رعایت #اصول ترک سیگار میتوانید از این بیماری جلوگیری کنید.
2. مصرف الکل شانس ابتلا به فشار خون را افزایش میدهد، برای پیشگیری یا درمان فشار خون بالا آن را ترک کنید.
3. وزن بالا و اضافه وزن یکی از فاکتورهای مهم در ابتلا به فشار خون بالا است. شانس ابتلای افراد چاق به فشار خون بالا به مراتب کمتر از افراد با اندام لاغر و ورزیده است. برای درمان فشار خون بالا بهتر است وزن خود را در حالت ایدهآل نگه دارید و روزانه ورزش منظم داشته باشید. البته افراد لاغر هم به فشار خون بالا مبتلا میشوند و این بیماری تنها مخصوص افراد چاق نیست.
4. نداشتن فعالیتهای فیزیکی و ورزش، یکی از عوامل مهم ابتلا به فشار خون بالا است. برای پیشگیری از ابتلا به فشار خون بالا بهتر است به صورت روزانه ورزش را در برنامه خود جای دهید.
5. رژیم غذایی چرب و پر نمک، نمک سم سفید است. مصرف بیرویه نمک و غذاهای چرب یکی از اصلیترین دلایل ابتلا به فشار خون بالا است. بر اساس تحقیقات #بهترین نمک برای مصرف خانگی، نمک طبیعی است که دارای ید می باشد.; پس بهتر از ان استفاده شود.
6. استرس نقش زیادی در بالا رفتن فشار خون دارد. حتماً دیدهاید که افرادی که از بیمارستان میترسند به محض رفتن به بیمارستان استرس آنها زیاد میشود و به دنبال ان فشار خون آنها نیز بالا میرود.
7. سن یکی از عوامل تعیینکننده فشار خون بالا است. هر چه سن بالاتر برود، احتمال ابتلا به فشار خون بالا بیشتر خواهد بود.
8. عوامل ژنتیکی و سابقه فشار خون بالا در خانواده نیز از جمله مهمترین دلایل ابتلا به فشار خون بالا است.
علل افزایش فشار خون
در این مقاله می خواهیم در مورد علت فشار خون بالا صحبت کنیم. تاکنون عامل اصلی افزایش فشار خون به طور کلی شناسایی نشده اما نوع زندگی شما و سیستم بدنی شما در تشکیل فشار خون بالا نقش دارد. بهجز پارهای از عوامل ژنتیکی که سابقه خانوادگی فشار خون بالا را در شما متذکر میشود، عواملی چون: اضافه وزن و نداشتن فعالیت فیزیکی مناسب، رژیم غذایی پرنمک، استرس و اضطراب، مصرف مشروبات الکلی، بیماریهای مزمن کلیوی و اختلالات غدد فوق کلیوی و تیروئید در داشتن فشار خون بالا موثر است .
علاوه بر موارد ذکر شده میتوان از بالا رفتن سن در افزایش فشار خون هم یاد کرد که البته جلوگیری از آن ناممکن است.
درمان فشار خون بالا
درمان فشار خون بالا امکانپذیر است، البته نه با داروهای تنظیمکننده فشار خون! داروها بیشتر برای کنترل فشار خون استفاده میشوند و نمیتوان به آنها به دید یک درمان نگاه کرد. شما با تغییر دادن سبک و شیوه زندگی خود میتوانید به این موضوع امیدوار باشید که فشار خون خود را درمان کنید. در ادامه به برخی از روش های درمان فشار خون بالا اشاره شده است به یاد داشته باشید که این راهکارها در دراز مدت مؤثر خواهد بود و درصورت اورژانسی بودن فشار خون بهتر است از این روشها استفاده نکنید.
به یاد داشته باشید که روشهای که در پایین به منظور درمان فشار خون بالا گفته میشود را تنها در صورتی میتوانید، استفاده کنید که با پزشک خود مشورت کرده باشید.
1. اولین قدم برای درمان فشار خون بالا این است که سبک زندگی خود را تغییر دهید. تغییر سبک زندگی شامل موارد مختلفی است. اگر به دنبال این هستید تا بدون نیاز به داروی فشار خون برای همیشه از شر فشار خون بالا راحت شوید، باید به فکر تغییر سبک زندگی خود باشید.
2. حواستان به سایز کمرتان باشد، چاقی یکی از بدترین مریضیها است و رها شدن از شر کیلوهای اضافی میتواند به درمان فشار خون بالا کمک جدی کند. مهمترین نکته در هنگام تغییر سبک زندگی شما این است که مراقب وزن خود باشید و از چاق شدن خود جلوگیری کنید. اگر اضافه وزن دارید، رژیم بگیرید و ورزش کنید تا از شر کیلوهای اضافی راحت شوید. لاغری و کاهش وزن برای درمان فشار خون بالا مانند یک معجزه عمل میکند.
3. بهطور منظم و روزانه ورزش کنید، برای افرادی که مبتلا به فشار خون بالا هستند سخت است که روزانه 20 تا 30 دقیقه ورزش کنند. با انجام ورزش به صورت روزانه و منظم میتوانید، فشار خون خود را بین پنج تا هشت میلیمتر جیوه کاهش دهید. اگر به دنبال درمان فشار خون بالا هستید، حتماً بهصورت روزانه 20 تا 30 دقیقه ورزش کنید.
4. اگر به دنبال درمان فشار خون بالا هستید، یک راه پیش روی شما قرار دارد و آن هم خوردن غذاهای سالم است. غذاهای چرب و پر نمک بهطور جدی سلامتی شما را تهدید میکند، سعی کنید مصرف این مواد غذایی را بهطور کامل کنار بگذارید و به سراغ مصرف مواد غذایی سالم مانند انواع غلات کامل، میوه، سبزیجات، لبنیات و. . بروید.
5. برای درمان فشار خون بالا باید از مصرف موادی که فشار خون را بالا میبرند بهطور جدی اجتناب کنید. مصرف دخانیات، خوردن الکل، خوردن فست فودها، مصرف نمک و. . بهطور قابل توجهی فشار خون شما را بالا میبرند. اگر به دنبال درمان فشار خون بالای خود هستید، دور این مواد را خط قرمز بکشید و از مصرف آنها خودداری کنید.
6. مصرف پتاسیم را بالا ببرید، پتاسیم از جمله مواد معدنی است که به تنظیم سدیم موجود در عروق کمک میکند. پس مصرف پتاسیم میتواند در درمان فشار خون بالا مؤثر باشد. در رژیمهای که امروزه برای درمان فشار خون بالا نوشته میشود، توصیه به مصرف بیشتر پتاسیم و مصرف کمتر سدیم میشود. خوراکیهای مانند سیب زمینی، موز، ماهی غزل آلا، لبنیات، آجیلها، میوهها (پرتغال، گریپ فروت و. .) و سبزیهای (خیار، کرفس، گوجه فرنگی و. .) سرشار از کلسیم هستند، آنها را در رژیم غذایی خود جای دهید.
برای جلوگیری از فشار خون بالا چه باید کرد
برای سلامت بدن بهترین مراقبت پیشگیری از فشار خون بالا است. برای جلوگیری از فشار خون بالا بهترین راه، پیروی از سبک مناسب زندگی است که مهمترین آنها عبارتند از استفاده از مواد غذایی سالم، کم چرب و سرخ نکرده، استفاده به اندازه از ادویهها، کم کردن نمک غذا، استفاده کمتر از گوشتهای فرآوری شده مثل سوسیس و انواع کالباس، انجام فعالیت فیزیکی مناسب یعنی تقریباً روزی ۱۵ تا ۲۰ دقیقه حرکات نرمشی و یا پیاده روی آهسته و همچنین ترک کردن انواع دخانیات مثل سیگار و قلیان، دوری از مصرف مشروبات الکلی و از همه مهمتر دوری از استرس و داشتن خواب کافی و عمیق. البته چنانچه با رعایت موارد ذکر شده برای جلوگیری از فشار خون بالا همچنان دچار افزایش فشار خون هستید، حتما باید به پزشک مراجعه و دستورات دارویی لازم را بگیرید.
عوارض افزایش فشار خون
فشار خون بالا چون بر روی دیواره رگها اثر میگذارد به طور کلی موجب نارسایی قلبی، حملههای قلبی، سکته قلبی و سکتههای مغزی و نارسایی کلیه و مشکلات در اندامهای دیگر میشود. همچنین نارسایی قلبی میتواند سبب مشکل در تنفس و عدم توانایی در انجام کارهای روزمره شود و شرایط زندگی را برای فرد دشوار سازد.
علائم فشار خون بالا
متاسفانه فشار خون بالا در بیشتر مواقع هیچ گونه علامت و نشانه ای از خود بروز نمیدهد و باید همواره در مراجعه به پزشک درخواست کنترل آن را بفرمایید .
اگر فشار خون شما به طور ناگهانی خیلی بالا برود، میتواند موجب علائمی مثل سردرد شدید، سرگیجه، مشکلات بینایی، درد قفسه سینه، تنفس سخت و ضربان قلب نامنظم و حتی گاهی اوقات وجود خون در ادرار بشود. در صورت بروز هر کدام از حالتهای بالا باید بلافاصله به پزشک مراجعه کرد تا علاوه بر تغییر روش زندگی به کمک داروهای کنترل کننده، بتوان فشار خون را کنترل کرد.
پیشنهاد می شود مقاله #سنگ کلیه چیست را مطالعه کنید.
در بیشتر مواقع فشار خون بالا هیچ علائمی ندارد و فرد مبتلا به فشار خون بالا هیچ علائمی ندارد و این موضوع کمی خطرناک است. در حقیقت بیش از 30 درصد افرادی که به فشار خون بالا مبتلا هستند، اصلاً از بیماری خود با خبر نیستند. تنها روشی که میتوانید از سطح فشار خون خود آگاه شوید، اندازهگیری مرتب و روزانه فشار خون است. اگر فشار خون شما به دلایل مختلف بهصورت ناگهانی بالا برود، معمولاً علائم زیر برای شما رخ خواهد داد.
1. سردرد شدید یکی از علائم شایع و بارز فشار خون بالا است.
2. داشتن سرگیجه و عدم تعادل
3. بهوجود آمدن مشکل بینایی
4. وجود درد در قفسه سینه
5. نفس کشیدن در صورت بالا بودن فشار خون سخت خواهد شد.
6. ضربان قلب نامنظم یکی دیگر از علائم فشار خون بالا است.
7. در برخی از مواقع هنگام بالا بودن فشار خون در ادرار بیمار خون مشاهده خواهد شد.
عوامل ایجاد فشار خون پایین
مصرف پارهای از داروها مثل مسکنها، کنترلکنندههای استرس و ضد افسردگیها، داروهای قلبی و داروهای مدر و آرامبخشها و همچنین استفاده از مشروبات الکلی میتواند باعث بروز فشار خون پایین بشود. بهعنوان عوامل غیر دارویی موثر در ایجاد فشار خون پایین، میتوان دیابت پیشرفته، تغییرات ناگهانی ریتم ضربان قلب (آریتمی)، کاهش شدید آب و املاح بدن، حمله قلبی، نارسایی قلبی، واکنشهای آلرژیک یا شوک آنافیلاکسی، کم خونی و در پارهای از مواقع از ورزشهای آرامبخش مثل یوگا و مدیتیشن را نام برد.
پس از مراجعه به پزشک چنانچه هیچ کدام از عوامل یاد شده، موجب بروز فشار خون پایین در شما نباشد، میتوان علت آن را به صورت سیستم بدنی شما یاد کرد که برای کنترل آن بهتر است موارد زیر را رعایت نمایید:
- مواد غذایی خود را بهصورت وعدههای کوچک و مکرر استفاده نمایید.
- از کمی نمک بیشتر در وعدههای غذایی استفاده کنید.
- مصرف آب و مایعات خود را بالا ببرید.
- مصرف نوشابههای الکلی را کنار گذاشته و از مصرف نوشابههای کافئین دار در هنگام شب پرهیز کنید.
- صبحها هنگامی که از خواب بیدار میشوید قبل از خارج شدن از تخت کمی مکث نمایید.
- در صورتی که مجبور هستید طولانیمدت بایستید؛ حتما با مشاوره پزشک از جوراب واریس استفاده نمایید.
- بعد از صرف غذا بهتر است کمی دراز کشیده و به بدن اجازه استراحت بدهید.
- از تنش و استرس دوری کنید.
- ورزش مرتب و روزانه را فراموش نکنید.
فشار خون پایین و عوارض آن
ممکن است که گاهی اوقات بر اثر ایستادنهای طولانی و یا کم غذایی و یا بیآب شدن بدن، دچار افت فشار خون بشوید. علائم فشار خون پایین بهصورت سرگیجه، سبکی سر،#پرخوری عصبی را مطالعه کنید.
فشار خون بالا و رژیم غذایی
فشار خون بالا و فشار خون پایین هرکدام میتوانند عوارضی داشته باشند و نهتنها به قلب، بلکه به سایر ارگانها آسیب وارد کنند. بنابراین مراجعه به پزشک و اقدام برای درمان این مسئله امری ضروری است. همچنین باید به یاد داشته باشد؛ گاهی اوقات تغییر در رژیم غذایی و محدود کردن مصرف برخی غذاها میتواند سبب افزایش فشار خون ویا کاهش آن شود. به همین دلیل باید هنگام انتخاب مشاور تغذیه دقت بسیاری داشته باشید و مشاوری را انتخاب نمایید که یک رژیم اصولی برای شما تعیین کند؛ در اینصورت با پیروی از آن رژیم در طول روز دچار افت فشار خون ویا افزایش فشار خون نمیشوید.
سخن پایانی:
در این مقاله بهطور کامل در خصوص فشار خون بالا و روشهای درمان آن صحبت شد. بهترین راه درمان فشار خون بالا و هر بیماری دیگری، پیشگیری از آن است و برای پیشگیری از ابتلا به فشار خون بالا بهتر است، عادتهای بد مانند خوردن غذاهای چرب، کشیدن سیگار، مصرف مواد الکی، دیر خوابیدن، کم تحرکی و. . را ترک کنید و روی به زندگی سالمترآورید. بسیاری از افراد که مبتلا به فشار خون بودهاند با تغییر سبک زندگی خود به زندگی سالم توانستهاند این بیماری خطرناک را شکست دهند، پس شما هم میتوانید. به عنوان نکته آخر بهتر است به هیچ عنوان سر خود از قرصهای تنظیم فشار استفاده نکنید. اگر احساس میکنید که برای کنترل فشار خون بالای خود به دارو نیاز دارید، حتماً به پزشک مراجعه کنید و داوری کاهنده فشار خون دریافت کنید.
بهاره ابوفاضل شاهین شهر یک مشاور حرفهای در زمینه انواع رژیمهای لاغری است که رژیمهایی غذایی هر شخصی را مطابق با ویژگیهای شخصی وی ارائه میدهد و به همین دلیل سن، قد، وزن، محدودیت زمانی، بیماریهای زمینهای و... را در نظر گرفته و رژیمی پیشنهاد میدهد که نهتنها در نهایت شما را به وزن ایده آل خود میرساند، بلکه به سلامت شما آسیبی وارد نمیکند. برای آشنایی بیشتر با بهاره ابوفاضل شاهین شهر بر روی #رژیم اختصاصی من، کلیک کنید.
برای نوشتن نظر، باید وارد شوید.