کاهش وزن ناگهانی یکی از بارزترین نشانههای بیماری در بدن است. لاغری ناگهانی حاکی از آن است که بدن با مشکلی دست و پنجه نرم میکند و خطری در حال تهدید کردن آن یا آسیب رساندن به آن است. لذا کاهش وزن ناگهانی را اغلب با انجام آزمایش خون، ادرار و مواردی از این دست مورد بررسی قرار میدهند که کدام کاهش وزن خطرناک است تا علت اصلی آن را ریشهیابی کرده و فرد را از بیماریهای جدی و آسیبزننده در امان نگاه دارند.اغلب افرادی که که از چاقی واهمه دارند دست به رژیم غذایی خاصی و پرفشاری میزنند که ممکن است به دلیل ایجاد تغییر در عملکرد متابولیسم بدن، به طور ناگهانی #کاهش وزن چشمگیری را به همراه داشته باشد. اما این اوضاع موقتی است زیرا بدون آنکه وضعیت سلامت جسمانی در نظر گرفته شده باشد، توسط فشارهای زیاد غذایی به وجود آمده و به احتمال قوی آسیبهای زیادی را به همراه دارد.شکم و پهلو ناحیهای از بدن است که میتوان آن را با ورزش کردن از بین برده و به شکل دلخواه خود درآورد. اما چون ورزش کردن موضوعی است که نیازمند تلاش و صرف وقت است، مردم اغلب به فکر لاغر شدن از طریق تغییر رژیم غذایی هستند. رژیمهای غذایی غلط، با از بین بردن اشتها و ایجاد تغییر در متابولیسم بدن میتواند تا حد بسیار زیادی به کاهش وزن ناگهانی بدون پشتوانه منجر شده و یک لاغر شدن پر دردسر را به همراه داشته باشد.
منظور از کاهش وزن ناگهانی چیست ؟
احتمالا پس از مطالعه این علل با خود بیندیشید که چگونه میتوان این موارد را بدون آزمایش در بدن رصد کرد یا به طور کلی منظور از کاهش وزن ناگهانی چیست؟
زمانی که وزن شما به طرز غیرقابل توجیهی کاهش یافته و در کنار آن علائم ضعیف دیگری مانند خستگی بی دلیل، خوابآلودگی، گرسنگی غیرقابل توجیه و مواردی از این دست رویت شود، کاهش وزن ناگهانی اتفاق افتاده و نیازمند بررسی و ریشه یابی است. باقی علل مذکور همگی مواردی هستند که پزشک با معاینه و انجام آزمایش به آنها دست پیدا میکند.
کدام کاهش وزن خطرناک است
کاهش وزنی که بیدلیل، بدون ایجاد تغییر در سبک زندگی یا رژیم غذایی و بدون افزودن ورزشی خاص به طور ناگهانی حاصل شده باشد، نیازمند انجام آزمایشات متعدد برای علتیابی است. در صورتی که میخواهید بدانید کدام کاهش وزن خطرناک است، بهتر است به چند ماه اخیر خود نگاهی انداخته و ببینید چه تغییری در روند فعالیتهای خود حاصل کردهاید. اگر همه چیز درست همانطور است که در چندسال گذشته بوده است و تغییری از طرف شما در هیچ یک از فعالیتهای بدنی و عادات غذایی اعمال نشده است، لازم است به پزشک مراجعه کرده و این #کاهش وزن اطلاعاتی به دست آورده و سلامت شما را بررسی نماید.
چه بیماری باعث کاهش وزن میشود؟
1. از دست دادن عضلات
از دست دادن عضله یا تحلیل عضلانی می تواند منجر به کاهش وزن غیرمنتظره شود. علامت اصلی ضعف عضلانی است. حتی ممکن است یکی از اندام های شما کوچکتر از دیگری به نظر برسد.بدن شما از توده چربی و توده بدون چربی تشکیل شده است که شامل ماهیچه، استخوان و آب می شود. اگر عضله را از دست بدهید، وزن کم خواهید کرد.اگر برای مدتی از عضلات استفاده نکنید، ممکن است این اتفاق بیفتد. این بیماری در افرادی که ورزش نمیکنند، میز کار نمیکنند یا در بستر هستند، شایع است. به طور کلی، ورزش و تغذیه مناسب از دست دادن عضلات را معکوس می کند.
سایر علل احتمالی از دست دادن عضله عبارتند از:
- صدمات، مانند شکستگی استخوان
- سالخورده
- می سوزد
- سکته
- آرتروز
- روماتیسم مفصلی
- پوکی استخوان
- اسکلروز چندگانه
- آسیب عصبی
2. تیروئید پرکار
پرکاری تیروئید یا پرکاری تیروئید زمانی ایجاد می شود که غده تیروئید شما هورمون تیروئید بیش از حد تولید کند. این هورمون ها بسیاری از عملکردهای بدن از جمله متابولیسم را کنترل می کنند.اگر تیروئید شما بیش از حد فعال باشد، حتی اگر اشتهای خوبی داشته باشید، به سرعت کالری می سوزانید. نتیجه می تواند کاهش وزن ناخواسته باشد.
علائم دیگر عبارتند از:
- ضربان قلب سریع و نامنظم
- اضطراب
- خستگی
- عدم تحمل گرما
- مشکلات خواب
- لرزش دست
- پریودهای سبک در زنان
علل احتمالی پرکاری تیروئید عبارتند از:
- بیماری گریوز
- تیروئیدیت
- خوردن بیش از حد ید
- مصرف بیش از حد داروهای تیروئید
درمان پرکاری تیروئید بستگی به سن و شدت بیماری شما دارد. به طور کلی، با داروهای ضد تیروئید، ید رادیواکتیو، بتا بلوکرها یا جراحی درمان می شود.
3. آرتریت روماتوئید
آرتریت روماتوئید (RA) یک بیماری خود ایمنی است که باعث می شود سیستم ایمنی بدن به پوشش مفاصل حمله کند و منجر به التهاب شود. التهاب مزمن می تواند متابولیسم را تسریع کند و وزن کلی را کاهش دهد.علائم RA شامل تورم و درد مفاصل است. معمولاً مفاصل یکسانی را در هر دو طرف بدن شما تحت تأثیر قرار می دهد. اگر مبتلا به آرتریت روماتوئید هستید، اگر یک ساعت یا بیشتر حرکت نکنید، ممکن است مفاصل شما سفت شوند.
علت دقیق RA ناشناخته است. ممکن است به این موارد مرتبط باشد:
- سن
- ژن ها
- تغییرات هورمونی
- سیگار کشیدن
- سیگار کشیدن دست دوم
- چاقی
درمان RA معمولاً با دارو شروع می شود. داروها شامل داروهای ضد روماتیسمی اصلاح کننده بیماری، کورتیکواستروئیدها، داروهای بیولوژیک و مهارکننده های کیناز مرتبط با ژانوس هستند.
4. دیابت
یکی دیگر از دلایل کاهش وزن ناخواسته دیابت نوع 1 است. اگر دیابت نوع 1 دارید، سیستم ایمنی بدن شما به سلول های پانکراس که انسولین می سازند حمله می کند. بدون انسولین، بدن شما نمی تواند از گلوکز برای انرژی استفاده کند. این باعث افزایش گلوکز خون می شود.کلیه های شما گلوکز استفاده نشده را از طریق ادرار دفع می کنند. همانطور که شکر از بدن شما خارج می شود، کالری نیز کاهش می یابد.
دیابت نوع 1 همچنین باعث:
- تکرر ادرار
- کم آبی بدن
- خستگی
- تاری دید
- تشنگی بیش از حد
- گرسنگی بیش از حد
درمان دیابت نوع 1 شامل انسولین، نظارت بر قند خون، اصلاح رژیم غذایی و ورزش است.
5. افسردگی
کاهش وزن ممکن است یکی از عوارض جانبی افسردگی باشد که به عنوان احساس غمگینی، از دست دادن یا پوچی برای حداقل دو هفته تعریف می شود. این احساسات در فعالیت های روزانه مانند رفتن به محل کار یا مدرسه اختلال ایجاد می کند.افسردگی همان قسمت هایی از مغز را که اشتها را کنترل می کند، تحت تاثیر قرار می دهد. این می تواند منجر به کم اشتهایی و در نهایت کاهش وزن شود.
در برخی افراد، افسردگی ممکن است اشتها را افزایش دهد. علائم از فردی به فرد دیگر متفاوت است. سایر علائم افسردگی عبارتند از:
- غم و اندوه مداوم
- از دست دادن علاقه به سرگرمی ها
- انرژی کم
- تمرکز ضعیف
- خوابیدن خیلی کم یا زیاد
- افکار مرگ یا خودکشی
- تحریک پذیری
6. بیماری التهابی روده
کاهش وزن غیرمنتظره ممکن است یکی از علائم بیماری التهابی روده باشد. IBD اصطلاحی است که چندین اختلال التهابی مزمن دستگاه گوارش را در بر می گیرد. دو نوع شایع بیماری کرون و کولیت اولسراتیو هستند.التهاب مزمن IBD بدن شما را در حالت کاتابولیک قرار می دهد، به این معنی که دائما انرژی مصرف می کند.IBD همچنین گرلین، هورمون گرسنگی، و لپتین، هورمون سیری را مختل می کند. این باعث کاهش اشتها و کاهش وزن می شود.
علائم اضافی عبارتند از:
- اسهال
- دل درد
- نفخ
- مدفوع خونی
- خستگی
این علائم توسط غذاهای خاص ایجاد می شود. اگر مبتلا به IBD هستید، ممکن است در خوردن غذا تردید داشته باشید. درمان IBD معمولاً شامل حمایت تغذیه ای، دارو و در برخی موارد جراحی است.
7. بیماری انسدادی مزمن ریه
بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD) یک بیماری پیشرونده ریه است. این شامل آمفیزم و برونشیت مزمن است. بسیاری از افراد مبتلا به COPD هر دو را دارند.آمفیزم به آرامی به کیسه های هوایی در ریه های شما آسیب می رساند و تنفس را سخت می کند. برونشیت مزمن باعث التهاب راه های هوایی می شود که هوا را به ریه های شما می رساند. این باعث ایجاد مخاط، سرفه و مشکلات تنفسی می شود.
COPD اولیه خفیف است. برخی از افراد ممکن است علائمی را نشان ندهند اما مواردی که ممکن است ظاهر شوند عبارتند از:
- تنگی نفس
- خس خس سینه
- تنگی قفسه سینه
- سرفه خفیف، با یا بدون مخاط
در مراحل بعدی، COPD می تواند باعث کاهش وزن شود. تنفس پر زحمت کالری زیادی می سوزاند. طبق کلینیک کلیولند، یک فرد مبتلا به COPD ممکن است 10 برابر بیشتر از یک فرد بدون COPD کالری بیشتری برای تنفس نیاز داشته باشد. همچنین می تواند احساس ناراحتی در خوردن و تنفس همزمان داشته باشد.
علائم COPD شدید نیز عبارتند از:
- تورم پاها، مچ پا یا پاها
- استقامت عضلانی کم
- خستگی
علت اصلی COPD سیگار کشیدن است. قرار گرفتن طولانی مدت در معرض عوامل محرک مانند آلودگی هوا و گرد و غبار نیز می تواند منجر به COPD شود. درمان شامل داروهایی مانند گشادکنندههای برونش و درمانهای ریه مانند اکسیژن درمانی است.
8. اندوکاردیت
اندوکاردیت باعث التهاب پوشش داخلی قلب یا اندوکارد می شود. زمانی ایجاد میشود که میکروبها - معمولاً باکتریها - وارد جریان خون شده و در قلب شما جمع میشوند.اکثر افراد مبتلا به اندوکاردیت تب دارند. این ممکن است همراه با کم اشتهایی باشد. همچنین افزایش دمای بدن باعث افزایش متابولیسم و سوزاندن چربی ها و کاهش وزن می شود.
علائم دیگر عبارتند از:
- سوفل قلب
- سرفه، با یا بدون خون
- درد شکم
- درد قفسه سینه
- مشکل در تنفس
- عرق شبانه
- کمر درد
- سردرد
- لکه های قرمز یا بنفش روی پوست
اندوکاردیت در قلب های سالم نادر است. بیشتر احتمال دارد افرادی را که دریچه های قلب آسیب دیده، دریچه های مصنوعی قلب یا نقص مادرزادی قلب دارند، تحت تاثیر قرار دهد. درمان اندوکاردیت شامل آنتی بیوتیک و جراحی است.
9. سل
یکی دیگر از علل کاهش وزن غیرقابل توضیح، سل (TB) است، یک بیماری مسری که معمولاً ریه ها را تحت تأثیر قرار می دهد. این بیماری توسط باکتری مایکوباکتریوم توبرکلوزیس ایجاد می شود. کاهش وزن و کاهش اشتها از علائم اصلی سل هستند، اما دلایل آن به طور کامل شناخته نشده است.سل از طریق هوا پخش می شود. شما می توانید سل بگیرید بدون اینکه بیمار شوید. اگر سیستم ایمنی شما بتواند با آن مبارزه کند، باکتری غیرفعال می شود. به این بیماری سل نهفته می گویند.
با گذشت زمان، می تواند به سل فعال تبدیل شود. علائم عبارتند از:
- سرفه بدی که 3 هفته یا بیشتر طول بکشد
- درد قفسه سینه
- سرفه خونی یا خلط
- خستگی
- عرق شبانه
- لرز
- تب
برخی از افراد در معرض خطر ابتلا به سل فعال هستند. این شامل افرادی با سیستم ایمنی ضعیف است، به ویژه کسانی که دارای:
- وزن کم بدن
- اختلال مصرف مواد
- دیابت
- سیلیکوزیس
- کاهش وزن ناگهانی و سرطان
- بیماری هوچکین
- اچآیوی
- پیوند عضو
سل معمولاً با یک دوره آنتی بیوتیک به مدت شش تا نه ماه درمان می شود.
10. کاهش وزن ناگهانی و سرطان
سرطان یک اصطلاح عمومی برای بیماری هایی است که باعث تقسیم و گسترش سریع سلول های غیر طبیعی می شود. طبق گفته انجمن سرطان آمریکا، یکی از اولین نشانه ها ممکن است کاهش وزن غیرقابل توضیح به میزان5 کیلو گرم یا بیشتر باشد. این در سرطان های پانکراس، ریه، معده و مری رایج است.سرطان التهاب را افزایش می دهد. این امر باعث تحلیل رفتن ماهیچه ها و اختلال در هورمون های تنظیم کننده اشتها می شود. یک تومور در حال رشد همچنین ممکن است مصرف انرژی در حال استراحت (REE) یا میزان انرژی سوزاندن بدن در حالت استراحت را افزایش دهد.
علائم اولیه سرطان نیز عبارتند از:
- تب
- خستگی
- درد
- تغییرات پوستی
بسیاری از شرایط می توانند این علائم را ایجاد کنند. گاهی اوقات سرطان هیچ علامتی ایجاد نمی کند.درمان بستگی به نوع سرطان دارد. درمانهای معمولی شامل جراحی، پرتودرمانی، شیمیدرمانی و ایمونوتراپی است.
11. بیماری آدیسون
بیماری آدیسون زمانی ایجاد می شود که سیستم ایمنی بدن به غدد فوق کلیوی حمله کند. به نوبه خود، غدد آدرنال نمی توانند هورمون های کافی مانند کورتیزول و آلدوسترون تولید کنند. کورتیزول بسیاری از عملکردها از جمله متابولیسم و اشتها را تنظیم می کند. سطوح پایین کورتیزول ممکن است منجر به کاهش اشتها و کاهش وزن شود.
سایر علائم بیماری آدیسون عبارتند از:
- فشار خون پایین
- خستگی مزمن
- ضعف عضلانی
- هوس نمک
- هایپرپیگمانتاسیون
بیماری آدیسون نادر است و از هر 100000 نفر در ایالات متحده 1 نفر را مبتلا می کند. درمان شامل داروهایی است که غده فوق کلیوی شما را تنظیم می کند.
12. HIV | اچآیوی
HIV به سلول های ایمنی به نام سلول های T حمله می کند. این امر مبارزه با عفونت ها را دشوار می کند. در صورت عدم درمان، HIV می تواند منجر به سندرم نقص ایمنی اکتسابی (ایدز) شود. اشکال پیشرفته این شرایط اغلب باعث کاهش وزن می شود.علائمی مانند گلودرد، زخم های دهان و خستگی می تواند غذا خوردن را ناراحت کند. HIV همچنین خطر ابتلا به عفونت های ثانویه را افزایش می دهد که باعث افزایش REE می شود.
سایر علائم HIV عبارتند از:
- تب
- لرز
- بثورات
- عرق شبانه
- تورم غدد لنفاوی
- دردهای عضلانی
علائم HIV به فرد و مرحله عفونت بستگی دارد. درمان ضد رتروویروسی برای درمان اچآیوی و توقف انتشار ویروس استفاده میشود و ممکن است کاهش وزن را بهبود بخشد.
13. نارسایی احتقانی قلب
کاهش وزن یکی از عوارض نارسایی احتقانی قلب (CHF) است. CHF زمانی ایجاد می شود که قلب نتواند با خون کافی پر شود، قلب نتواند خون را با نیروی کافی پمپاژ کند یا هر دو. ممکن است یک یا هر دو طرف قلب را تحت تاثیر قرار دهد.اگر CHF دارید، دستگاه گوارش شما نمی تواند خون کافی دریافت کند. این می تواند منجر به حالت تهوع و سیری زودرس شود. علاوه بر این، ممکن است هنگام غذا خوردن نفس کشیدن سخت باشد.التهاب در بافت آسیب دیده قلب نیز متابولیسم را تسریع می کند و باعث کاهش وزن ناخواسته می شود.
علائم CHF همچنین عبارتند از:
- تنگی نفس
- سرفه های مداوم
- ورم
- خستگی
- ضربان قلب سریع
داروهای مختلفی برای درمان CHF استفاده می شود، از جمله مهارکننده های آنزیم مبدل آنژیوتانسین، مسدود کننده های بتا و دیورتیک ها. در برخی موارد ممکن است جراحی لازم باشد.
علت لاغری ناگهانی و کاهش وزن مشکوک
کاهش وزن علل مختلفی دارد اما در بین انواع روشهای و عللی که منجر به کاهش وزن میشوند، برخی از آنها نیاز به بررسی و برطرف شدن دارند؛ زیرا یک لاغری خودخواسته را برای فرد به ارمغان نمیآورند. کاهش وزن مشکوک، کاهش وزنی که است بدون دلیل خاص یا توجیهی قابل قبول اتفاق افتاده باشد. در این صورت کاهش وزن میتواند علتهایی به شرح زیر داشته باشد:
فرد افسرده اگرچه خود از وجود افسردگی بیاطلاع باشد اما زمانی که توسط پزشک متخصص کاهش وزن ناگهانی خود را علت یابی کند، متوجه آن شده و در صدد درمان آن برمیآید.
پرکاری تیروئید یکی دیگر از علل لاغری و کاهش وزن ناگهانی است. این اتفاق با بزرگ شدن غده تیروئید همراه است. لذا هورمون تیروئید بیش از اندازه تولید شده و متابلویسم بدن را با تغییراتی مواجه میسازد.
RA یا آرتریت روماتوئید یکی از بیماریهای خود ایمنی است که سبب میشود سیستم ایمنی بدن به مفاصل حمله کرده و به آنها آسیب وارد سازد. این التهابات مزمن متابولیسم بدن را بالا برده و سوخت و ساز را افزایش میدهد. بدیهی است یک لاغری چشمگیر حاصل شده که علت آن در ظاهر مشخص نیست.
دیابت نوع1، سبب میشود سیستم ایمنی بدن به سلولهای سازنده انسولین حمله نماید. در این صورت میزان انسولین خون کاهش یافته و بدن دیگر قادر نیست از گلوکز انرژی دریافت نماید. به همین علت با لاغری و کاهش وزن مواجه میشود.
کاهش وزن طبیعی چقدر است؟
وزن انسان به طور طبیعی حتی بدون انجام فعالیت خاصی ممکن است افزوده یا کاسته شود. میزان دمای هوا، گرما یا سرما، تغییرات نامحسوس در خورد و خوراک، تغییر در برند و مدل مواد غذایی که همیشه مصرف میکرد و بسیاری از تغییرات ظریفی که از نظر دور میمانند همگی میتوانند سبب شوند که انسان در طی یکسال چندین عدد مختلف را برای وزن خود بر روی ترازو مشاهده نماید. این موضوع کاملا عادی است و نیازی به نگرانی ندارد.
همچنین فرد در حال انجام روزمرگی خود بوده و هیچ مشکلی ندارد که بخواهد توجهش را به بدن و سلامتی خود معطوف سازد پس این افزایش یا کاهش وزن طبیعی است.
همچنین اگر فرد به طور ناگهانی انجام یک ورزش را آغاز کرده و یا فعالیت بدنی خود را تغییر داده باشد، با کاهش وزن مواجه میشود. این موارد همگی طبیعی بوده و جای نگرانی ندارند.
تغییرات در کالری به دست آمده از غذاهای مصرفی روزانه، حضور در مهمانیهای متعدد یا رستورانهای مختلف در بازه زمانی کوتاه، علاقهمندی به نوعی نوشیدنی یا خوراکی جدید و مصرف زیاد از آن در بازه زمانی خاص، همگی دلایلی هستند که سبب میشوند فرد با تغییر وزن ناگهانی مواجه شود و همه این موراد کاملا طبیعی هستند.
فقط باید توجه داشت که کاهش وزن نباید بدون دلیل خاصی به مقدار زیادی اتفاق افتاده باشد، زیرا در این صورت نیازمند مراجعه به پزشک است.
کاهش وزن در یک سال
کاهش وزن طبیعی در یک سال را میتوان به بازههای کوتاهتری تبدیل کرد تا قابل سنجش و ارزیابی باشد. درواقع چنانچه در یک هفته بین نیم تا یک کیلوگرم کاهش وزن وجود داشته باشد، یا به عبارتی در ماه حدود دو تا چهار کلیوگرم کاهش وزن مشاهده شود، به آن معنی است که خطر یا مشکلی فرد را تهدید نکرده و تمام شرایط چنان خود فرد نیز احساس خوشایندی داشته باشد، تحت کنترل است.
کاهش وزن در سرطان
سرطان بیماری پر چالشی است که سبک زندگی فرد مبتلا را تا حدود بسیار زیادی دستخوش تغییر میکند. اگر سرطان روند طبیعی خود را طی کند و بی درمان باقی بماند، نمیتواند به آن اندازه که وارد دوره درمان میشود منجر به کاهش وزن باشد. درواقع آنچه در بیماران سرطانی منجر به کاهش وزن محسوس و شدید میشود، خود بیماری نیست، بلکه داروهای شیمیایی است که برای درمان بیماری مورد استفاده قرار میگیرد.
کاهش یا افزایش ناگهانی وزن علل و عوامل زیادی دارد و برای جلوگیری از این عارضه علاوه بر بررسی بیماری ها، باید همه جوره حواسمان به تغذیه و برنامه غذاییمان باشد تا وزنی متعادل داشته باشیم. پیشنهاد ما این است که به سایت # رژیم من رفته و از برنامه غذایی خود لذت ببرید.
برای نوشتن نظر، باید وارد شوید.